Bilim insanlarının geliştirdiği reçine, hasarlı rüzgar türbini kanatlarını onaracak

Yalova Ãœniversitesindeki (YÃœ) bilim insanlarınca hazırlanan TÃœBÄ°TAK destekli proje kapsamında üretilen reçine, hasarlı rüzgar türbini kanatlarının yerinde ve kısa sürede onarılmasını saÄŸlayacak.YÃœ Polimer Malzeme MühendisliÄŸi Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Mehmet Atilla TaÅŸdelen ile araÅŸtırma görevlisi Cenk KurtuluÅŸ’un yer aldığı ‘Görünür Bölge Işınları ile Hızlı Kürlenen Epoksi Matrisli Elyaf Takviyeli Kompozitlerin GeliÅŸtirilmesi’ projesi kapsamında kompozit malzemelerin üretimi üzerine reçine geliÅŸtirildi.TÃœBÄ°TAK’ın Hızlı Destek Programı kapsamında desteklediÄŸi proje ile rüzgardan elektrik enerjisi saÄŸlayan rüzgar türbini kanatlarının 10 dakika gibi kısa sürede onarımı hedefleniyor.TaÅŸdelen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kompozit malzemelerin, en az iki farklı bileÅŸeni bir araya getirerek elde edilen yeni bir malzeme türü olduÄŸunu ve günlük hayatta yoÄŸun ÅŸekilde kullanıldığını söyledi.1930’lu yıllardan itibaren kullanılan kompozitlerin artık birçok farklı uygulamada tercih edildiÄŸine dikkati çeken TaÅŸdelen, özellikle de enerji, ulaşım ve otomotiv sektörlerinde sıklıkla kullanıldığını ifade etti.Bu amaçla sertleÅŸme mekanizmasını geliÅŸtirdikleri reçineyi proje kapsamında teknolojiye kazandırmak istediklerini aktaran TaÅŸdelen, şöyle konuÅŸtu: ‘Ä°lk uygulamayı hedeflediÄŸimiz alan rüzgar türbini kanatlarının tamiratı noktası. BildiÄŸiniz gibi bu türbin kanatlarının montajı oldukça zahmetli bir iÅŸlem gerektiriyor ve yaklaşık 30 metre uzunluÄŸunda bir kanadı bir noktadan baÅŸka bir noktaya taşımak oldukça zaman alan ve işçilik gerektiren bir operasyon. Uyguladığımız sertleÅŸme metoduyla türbin kanatlarındaki herhangi bir hasarı, yerinde ve kısa sürede çözmek istiyoruz. Çevresel koÅŸullar veya vahÅŸi hayvanlar tarafından hasar gören türbin kanatlarını geliÅŸtireceÄŸimiz bu reçine ile yerinde tamir etmeyi düşünüyoruz.’TaÅŸdelen, 30 metrelik bir kanadın sökülüp tamirinin yapılması ve tekrar yerine takılmasının iÅŸ gücü, vakit ve fazla gider kaybına neden olduÄŸuna dikkati çekerek geliÅŸtirdikleri reçine ile söküm yapılmadan tamir iÅŸleminin tamamlanabileceÄŸini aktardı.’Bu teknoloji ile öncelikle tamir yapılacak bölgeyi temizliyor, ardından hasar gören bölgeye elyafı serdikten sonra üzerine reçineyi uygulayıp yaklaşık 10 dakikalık bir ışıklandırma ile reçinenin sertleÅŸmesini saÄŸlayıp türbin kanadını tamir etmiÅŸ oluyoruz.’ diyen TaÅŸdelen ÅŸunları kaydetti: ‘Bu proje için üç ay önce TÃœBÄ°TAK’ın Hızlı Destek Programı’na baÅŸvurduk ve desteklenmesi uygun görüldü. BildiÄŸiniz gibi Türkiye’de rüzgar türbinleri 2005’te uygulamaya koyuldu ve 2015 yılında da devletimizin desteÄŸiyle çok farklı bölgelerde rüzgar türbinleri kuruldu. Bu türbinler sayesinde elektrik üretimi gerçekleÅŸtiriliyor ve birçoÄŸu yerli üreticiler tarafından temin edilmekte. Biz de bu üreticilerin iÅŸlerini kolaylaÅŸtırmak için geliÅŸtirdiÄŸimiz proje ile ışıkla sertleÅŸen epoksi reçineli kompozit malzemeleri yerli üreticilerin kullanımına kazandırmak istiyoruz. Böylelikle rüzgar türbini kanatlarındaki hasarları çok pratik bir ÅŸekilde çözmek istiyoruz. Kompozit malzemelerin raf ömrü 50 yıl gibi bir süre ile belirlenmiÅŸ. Tabii zamanla hem çevresel koÅŸullar hem vahÅŸi hayvanlardan kaynaklı hasarlar söz konusu olabiliyor. Ä°lk baÅŸta küçük hasarlar gibi gözükmesine raÄŸmen daha sonra bu hasarlar o kanadın kullanılmasını engelleyebiliyor. Biz bu noktada iken küçük hasarı kısa sürede çözmek istiyoruz.’TaÅŸdelen reçinenin uygulanma aÅŸamalarını şöyle anlattı: ‘Elyafları serdikten sonra reçineyi elyaf üzerine uyguluyoruz. Ardından düşük enerji tüketen bir ışık kaynağı kullanarak reçinenin sertleÅŸmesini saÄŸlıyoruz. Ancak günümüzde kullanılan geleneksel sertleÅŸme yönteminde ısı enerjisi de kullanılıyor ve bu iÅŸlem 24 saat sürebiliyor. GeliÅŸtirdiÄŸimiz reçine sayesinde hasarlı bölgeyi yaklaşık 10 dakika aydınlattığımızda aynı özelliklere sahip çözümleri getirebiliyoruz. Ayrıca bizim hedefimiz sadece rüzgar türbini kanatları deÄŸil, büyük tekne ve yatların tamiratında da söküm yapmadan yerinde onarımı planlıyoruz. Buradaki kolaylık, istediÄŸiniz zaman reçineyi uygulayıp onarımı yapabiliyor olmanız. Bu ultraviyole ışığın bize saÄŸladığı bir kolaylık.’AraÅŸtırma görevlisi Cenk KurtuluÅŸ ise 10 dakika gibi kısa bir sürede reçinenin ışıklandırılması ile elyaf takviyeli kompozitin hazır hale geldiÄŸini belirterek, ‘220 voltluk basit bir ışık kaynağı ile iÅŸlemi gerçekleÅŸtirebiliyoruz. Geleneksel yöntemlerde epoksi reçinenin sertleÅŸmesi sıcak preslerde 150 derece gibi yüksek sıcaklıkta gerçekleÅŸiyor ve oldukça ciddi bir enerji tüketimi oluyor. Ancak biz geliÅŸtirdiÄŸimiz bu reçine sayesinde çok kısa sürede ve çok düşük enerji tüketimi ile sertleÅŸme iÅŸlemini gerçekleÅŸtiriyoruz.’ dedi.

Bir önceki yazımız olan Edebiyat, müzik ve sanat dünyasının ünlü isimleri, 2020'de hayata veda etti başlıklı makalemizde Güncel, İstanbul ve Sanatçı hakkında bilgiler verilmektedir.